Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürü Dr. Metin Türker, Rehberlik ve Teftiş Başkan Yardımcısı Dr. Dursun Görmüş, Gıda ve Kontrol Genel Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Yunus Bayram, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tohumculuk Dairesi Başkanı Sezgin Karadeniz, Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Başkan Yardımcısı ve Bitki Islahçıları Alt Birliği (BİSAB) Başkanı Selami Yazar, Bakanlığa bağlı ilgili kurum ve kuruluşların yöneticileri, temsilcileri, TÜRKTOB ve alt birliklerin başkan ve yöneticileri ile TSÜAB üyelerinin yoğun ilgi gösterdiği Genel Kurul Toplantısı, TSÜAB Yönetim Kurulu Başkanı Yıldıray Gençer’in konuşmasıyla başladı.
Gençer konuşmasına, yaşadığımız deprem felaketinde kaybettiğimiz TSÜAB Başkan Yardımcısı Ökkeş Yıldırım ve Olgunlar Tohumculuk Firmasından Murat Olgun başta olmak üzere tüm deprem şehitlerini anarak başladı. Gençer, Yönetim Kurulu kararıyla TSÜAB ofisindeki toplantı salonuna “Ökkeş Yıldırım Toplantı Salonu” adının verildiğini belirtti.
2021 Genel Kurulundan bugüne, Yönetim Kurulu üyeleriyle birlikte tohumculuk sektörüne hizmet edebilmek ve gösterilen güvene layık olmak için inanç ve özveriyle çalıştıklarını aktaran Gençer konuşmasında özetle şunları kaydetti:
“Tohum tarımsal üretimin altın anahtarıdır. Tohumculuk sektörü ne kadar gelişirse sertifikalı tohum ne kadar yaygınlaşırsa tarımsal üretimimiz de o denli gelişecektir.
Tohumculuk sektörünün bugün yakaladığı başarının temeline baktığımızda, çıkarılan kanunlar ile yapılan yasal düzenlemeleri, 2005 yılında sertifikalı tohumluk kullanan çiftçilerin desteklenmesini ve 2008 yılından itibaren de sertifikalı tohum üretimine verilen desteği görmekteyiz.
TSÜAB’ın kurulduğu 2008 yılında tohum üreticisi firma sayımız 135’ti bugün ise firma sayımız 1.070.
Yine 2008 yılından bugüne baktığımızda; 290 bin ton olan sertifikalı tohum üretim miktarımızın bugün 1 milyon 361 bin tona ulaşmış olduğunu, 71 milyon dolar olan tohum ihracatımızın 250 milyon doları bulduğunu ve net ihracatçı ülke konumuna geldiğimizi görüyoruz. Bu çok kıymetli bir başarıdır. Emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunuyor ve ayakta alkışlıyorum.
“DAHA YOLUN YARISINDAYIZ”
Tohumculuk sektörü olarak büyük bir başarı yakaladık. Ancak bu yeterli değil. Sayın Cumhurbaşkanımızın da söylediği gibi gayemiz; ülkemizin ekilebilir her karış toprağını sertifikalı tohumluklar ile buluşturmaktır. 1 milyon 360 bin tonla neredeyse ihtiyacımızın yarısı kadar üretim yapıyoruz. Biz alt yapı olarak bu üretimin tamamını yapacak kapasiteye sahibiz. Bakanlığımız, sertifikalı tohuma verdiği destekleri üretim maliyetlerimizi göz önüne alarak güncellerse, üretim artış ivmemizi daha da yukarıya taşırız.
“ZİRAAT BANKASI KREDİLERİNDE ÜST LİMİTİN YÜKSELTİLMESİ İÇİN ÇALIŞIYORUZ”
Ziraat Bankası tarafından sıfır faizle verilen sertifikalı tohumluk üretiminde kullanılan yatırım ve işletme kredisi sektörümüz için can suyu olmaktadır. Bakanlığımız ve Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü ile yaptığımız görüşmelerde, tarımsal kredilerin zamanında verilmesi, kredi üst limitlerinin yükseltilmesi, üyelerimizin yaşadığı sorunların giderilmesi, mevcut sistemin güncellenmesi ve kredi uygulama ilkelerinin kurumumuzla paylaşılması gibi konuları gündeme getirdik. Özellikle üst limit artırımı ve şubeler arası uygulama farklılıkları konusunda çözüm sözünü aldık.
“KANUN VE ALT MEVZUATLARLA İLGİLİ ÇALIŞMALAR YÜRÜTÜYORUZ”
Sektörümüz hızla büyüyor ve gelişiyor. 2006 yılında o günün şartları göz önünde bulundurularak çıkarılan 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu'nda birtakım değişiklikler yapılarak, gelişen sektörün bugünkü ihtiyaçlarına uygun hâle getirilmesi gerekmektedir. Özellikle Kanun, yönetmelikler ve diğer ikincil mevzuatların güncellenmesi konusunda Bakanlık temsilcilerimiz ile toplantılar yapıp, güncellenmesi konusunda TSÜAB üyelerinin ihtiyaçlarını aktardık. Yakın zamanda bu konuda da güzel haberleri sizlerle paylaşacağız.
“ÜYELERİMİZİ YERİNDE ZİYARET ETMEYE DEVAM EDİYORUZ”
Siz değerli üyelerimiz ile çalıştaylar ve istişare toplantıları vesilesiyle sıklıkla bir araya gelmeyi, görüş ve önerilerinizi almayı sürdürüyoruz. Ayrıca bu dönemde aktif olarak saha ziyaretlerine de başladık. TSÜAB Sekretaryasından Teknik Birim uzmanlarımız hem afet bölgesindeki hem de diğer bölgelerdeki üyelerimizi yerinde ziyaret ediyor, tohumluk üretimi sırasındaki iş ve işlemlerle ilgili karşılaşılan sorunları çözüm önerileriyle birlikte raporluyor. Sorunlarınızın çözümü için hemen ilgili kurum ve kuruluşlar ile iletişim sağlıyoruz.
“SANAYİ SİCİL BELGESİ SORUNU İÇİN UZMANLARI BİR İŞLETMEMİZDE MİSAFİR ETTİK”
Sektörümüzün süregelen en büyük sorunlardan birisi de Sanayi Bakanlığının sağladığı pek çok destekten NACE kodu uygulaması nedeniyle yararlanamıyor olmamızdır. Biz ismen sanayici olsak da tarımsal faaliyetler arasında değerlendirildiğimiz için KOSGEB desteklerinden ve KDV muafiyeti gibi birçok avantajdan faydalanamıyoruz. Bu sorunun çözümü için Sanayi Bakanlığı Sanayi Genel Müdür Yardımcısı, ilgili Daire Başkanı ve beraberindeki uzmanlara Ankara’da bir işletmemizde tohum sanayisini anlattık. Uzmanlar, bizlerle temas hâlinde bu konunun çözümü için çalışmaya devam ediyor. Umarım yakın zamanda bu konuda da güzel haber alacağız.
“TSÜAB OLARAK DİJİTALLEŞİYORUZ”
TSÜAB web sitemizi güncelleyerek dijital bir web platformu hâline getirdik. Yine daha önce sizlerle bilgisini paylaştığımız ve yakın zamanda faaliyete geçirdiğimiz TSÜAB Tohumculuk Okulu ile doğru bilgiyi yayma çalışmalarımızı hız kesmeden sürdürüyoruz. Hazırlayacağımız video içeriklerini alt yazı desteği ile birden çok dilde izleme imkânı sağlıyoruz. Bu konuda bizlerle paylaşacağınız içerikleri de sabırsızlıkla bekliyor olacağız. Hem TSÜAB web platformuna hem de Tohumculuk Okulu’na mobil uygulamalar üzerinden de kolaylıkla ulaşmanız için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Bu duygu ve düşüncelerle sektörümüzün bugüne gelmesine katkı sağlayan tüm paydaşlarımıza teşekkür ediyor, Genel Kurulumuzun hayırlı olmasını temenni ediyorum.”
*
TÜRKTOB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve BİSAB Başkanı Selami Yazar, tohumculuk sektörüne verilen desteklerin ıslah program sürelerine göre düzenlenmesi gerektiğini belirterek özetle şunları kaydetti:
"Geçmişten günümüze baktığımızda Türkiye tohumculuk sektörünün ne denli büyük bir başarıya imza attığını hep birlikte görüyoruz. TÜRKTOB ve bağlı 7 alt birliğimiz ile bu başarıyı daha ileriye taşımak için çalışıyoruz.
Geçtiğimiz yılın verilerine göre sertifikalı tohum üretimimiz 1 milyon 361 bin tona, ihracatımızın ithalatımızı karşılama oranı ise %178’e ulaştı. Bu başarıyı 1980’li yıllarda özel sektörün önünün açılması, çıkarılan Bitki Islahçıları Kanunu ve Tohumculuk Kanunu ile birlikte Bakanlığımızın da verdiği desteklerle yakaladık.
Ancak biz bu başarıyı yeterli bulmuyoruz. Tarımın doğduğu yer Anadolu topraklarıdır. Öyle bereketli bir coğrafyada yaşıyoruz ki bu toprakların hakkını vermek zorundayız. Tohumculuk sektörü olarak yakaladığımız bu başarıyı sürdürmeliyiz.
Kendi teknolojisini, tohumunu ıslah eden, dünyaya pazarlayan ve ülkesine gelir kazandıran bir sektör olma yolunda ilerlemeliyiz. Başta TÜBİTAK destekleri olmak üzere sektöre verilen desteklerin ıslah proje sürelerine uygun hâle getirilmesi ve artırılarak devam ettirilmesi ve bu proje yapılarının kamu, özel sektör ve üniversiteyi bir araya getirmesi sağlanmalıdır.”
*
BÜGEM Tohumculuk Dairesi Başkanı Sezgin Karadeniz, güçlü bir tohumculuk politikası olmayan ülkelerin bitkisel üretimde başarı şansı olmadığını belirterek şunları kaydetti:
“Türkiye, 23,8 milyon hektar tarım alanıyla üretim kapasitesini her geçen gün artırmakta, 85 milyonluk ülke nüfusu ile birlikte yaklaşık 100 milyonluk bir nüfusun gıda ihtiyacını karşılamaktadır. Aynı zamanda 30 milyar dolarlık tarım ürünleri ihracatı yaparak tarımsal hasılada dünyanın ilk on ülke arasında yer almaktadır.
Dünyada 800 milyondan fazla insan açlıkla mücadele etmektedir ve bu rakam her geçen gün artmaktadır. Toplam tarımsal üretimin nüfus artış hızı ve üretimde yaşanan kayıplar da göz önünde bulundurularak belirli bir oranda artırılması gerekmektedir. Bu alanda üretimin artırılmasının en temel ve güvenilir yolu sertifikalı tohumluk kullanımından geçmektedir. Yoğun teknoloji ve ARGE gerektiren tohumculuk dünyada çok önemli bir pazar hâline geldi.
Tohumculuk tüm ülkelerin tarım politikalarının temelini oluşturdu ve güçlü bir tohumculuk politikası olmayan ülkelerin de bitkisel üretimde başarılı olma şansı çok düşüktür.
Bakanlığımız da uyguladığı politikaları içerisinde tohumculuğa özel bir yer vermekte ve sektörün gelişmesi için çalışmalar yürütmektedir.
Yurt içinde ihtiyaç duyduğumuz sertifikalı tohumlukların yine yurt içinden karşılanması, AR-GE yapısının güçlü bir tohumculuk sektörünün oluşturulması, özel sektör ağırlıklı bir tohumculuk sektörünün oluşturulması ve uluslararası alanda güçlü ve rekabetçi bir tohumculuk sektörünün oluşturulması ve bu amaçlarla tohumculuk sektörümüzün desteklenmesi Bakanlığımızın uygulamış olduğu temel politikalar arasında öncelikli olarak yer almaktadır.”
*
Gıda ve Kontrol Genel Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Yunus Bayram, yürüttükleri çalışmalarda tohumculuk sektörünün sekteye uğramaması adına yoğun gayret sarfettiklerini belirterek şunları kaydetti:
“Ülkemiz, 125-130 milyon ton bitkisel üretim kapasitesine sahip. Bu üretimde 170’ten fazla ekonomik önem arz eden kültür bitkisi ve 600’ü aşkın hastalık, zararlı ve yabancı otun yönetimi söz konusu. Gerekli önlemleri almadığımız zaman %50-60 hatta %90’a varan zararla karşılaşabiliyoruz. İşte biz de işin tam olarak burasındayız. İç ve dış karantina tedbirleri ile bu kayıpları azaltmaya çalışıyoruz.
Az önce bahsedildiği üzere 1 milyon tonu aşkın sertifikalı tohum üretiyoruz ve 100’ü aşkın ülkeye de tohum ihraç ediyoruz. Yani Türkiye 100’den fazla ülkenin koşullarını sağlayabiliyor. Bu da ülkemizin tarımsal üretimdeki başarısının kanıtıdır.
Özellikle Uluslararası Tohumculuk Federasyonu (ISF) ile bitki hastalık ve zararlılarının yönetimi konusunda yakın bir çalışmaya ihtiyaç vardır. Özellikle tohumculuk anlamında virüs analizlerinde ortaya çıkan bazı farklılıklar zaman zaman sorunlar da yaratmaktadır. Bu sorunların giderilmesi için siz değerli sektör temsilcileri ile daha yakın çalışmalar yürütmek istiyoruz.
Tohumculuk sektörünün iç ve dış karantinada herhangi bir sorun yaşamaması adına çalışmalarımızı titizlikle sürdürüyoruz.”
*
TAGEM Genel Müdürü Dr. Metin Türker; dünya gündeminde gıda savaşları ve tohumun olduğunu belirterek tohuma sahip olanın gücü elinde bulunduracağına vurgu yaptı. Türker konuşmasında özetle şunları aktardı:
“Her geçen gün artan nüfusu besleyebilmek için daha fazla üretmemiz gerekiyor. 2050 yılında gıda arzını sağlayabilmek için üretimi en az %60 oranında artırmamız ve suyu tasarruflu kullanmamız lazım.
Üretim tohumla başlıyor. Tohum sadece bir ürün değildir, tohum ticarettir, tohum üzerimizdeki giysidir, tohum sanayidir, tohum istihdam kaynağıdır, tohum uluslararası nitelikte bir araçtır.
Gelişen ve değişen şartlara baktığımızda tarım alanlarımızı ve suyumuzu artıramıyoruz, iklim değişikliğinin önüne geçemiyoruz ancak tarımsal üretimi artırmak istiyoruz. Bunu nasıl yapacağız, tohumla.
Biz verimli, kaliteli, biyotik ve abiyotik stres şartlara dayanıklı, hastalıklara dayanıklı çeşitleri geliştirmeli, bunları teknolojileriyle birlikte yerli ve millî hâle dönüştürmeli ve bunları ticari hâle çevirerek insanlığın ve sektörün hizmetine sunmak mecburiyetindeyiz.
İklim senaristleri 2045 sonrasında su savaşları olacağını söylüyor. Ancak bu savaş, su savaşları değil gıda savaşları olacak. İşte bu gıda savaşlarındaki başarı ise tohumda yakaladığımız başarıya doğrudan bağlıdır.”
Genel Kurul, açılış konuşmalarının ardından faaliyet, mali, denetim kurul raporlarının ve bütçelerin görüşülmesi ve ibra edilmesiyle devam etti.
2. gün yapılan seçim sonuçlara göre;
Yönetim Kuruluna:
Yıldıray Gençer, Ahmet Yıldırım, Yunus Yumuşak, Mehmet Tüysüz, Süleyman Yavuz İlgün, Ahmet Yekta Tezel, Turgay Kan, Burak Kırkgöz ve Tolga Demirhan
Disiplin Kuruluna:
Fahrettin Açıkgöz, Hüseyin Akdoğan, Abdullah Coşkun
Denetleme Kuruluna:
Ahmet Yücel Ünlü, Serkan Kasapoğlu, Mehmet Uykur
TÜRKTOB Hakem Kuruluna:
Serdar Mart, Himmet Fidan
TÜRKTOB Üst Kurul Delegeliğine:
Yıldıray Gençer, Burhan Ballı, Ali Çanakçı, Süleyman Yavuz İlgün, Mehmet Ali Sağır, Ahmet Yıldırım, Hasan Taşkın, Tolga Demirhan, Yusuf Demir, Ali Süt
seçildi.