Toplantıda millî tohumların geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması, tohumculuk sektörünün ihracatta yakaladığı başarının sürdürülmesi, tohumculuk mevzuatının güncellenmesi, araştırma - geliştirme (AR-GE) ve eğitim çalışmalarının eş güdüm içinde yapılması, tohum takip sistemi, süs bitkilerinde KDV indirimi, tohum yetiştiricilerinin ayrıca desteklenmesi gibi konular detaylı olarak ele alındı.
Toplantıda Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Dr. Nihat Pakdil, Bitkisel Üretim Genel Müdürü Dr. Mehmet Hasdemir, TİGEM Genel Müdürü Dr. Hasan Gezginç ve Bakan Danışmanı Prof. Dr. Selahattin Çınar da hazır bulundu.
Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Yönetim kurulu Başkanı Savaş Akcan, tohumculuk sektörünün yakaladığı başarının en büyük nedenlerinden birinin Tarım ve Orman Bakanlığının verdiği destekler olduğunu söyledi. Bu destekler sayesinde kendine yeterliliği en üst düzeyde yakalamış, tüm alanlarda ihracatı ithalatı geçmiş bir sektör konumuna geldiklerini vurgulayan TÜRKTOB Başkanı Savaş Akcan, ‘’ Zaten süs bitkilerinde ve fidanda ihracatımız ithalattan fazlaydı. 2022 yılında tohum ihracatı da ithalatı geçti. Bu başarıyı daha üst noktalara taşımak için her zaman olduğu gibi Tarım ve Orman Bakanlığımızın tüm birimleriyle iş birliği içinde çalışmaya devam edeceğiz.’’ dedi.
TÜRKTOB’un Ekonomik İş Birliği Ülkeleri Tohumcular Birliğinin (ECOSA) kurucusu olduğunu ve halen yönetimini üstlendiklerini kaydeden Akcan, Türk Cumhuriyetleri ve Orta Asya’da ki ülkelerle de her açıdan eş güdüm içinde çalıştıklarını, bilgi alışverişi ile birlikte ticareti artırmak için yoğun gayret gösterdiklerini ifade etti.
Akcan, Tohumculuk Kanununda yenileme yapılması gerektiğini de hatırlattı.
Akcan, süs bitkileri sektöründe %18 olan KDV’nin pandemi döneminde olduğu gibi tekrar %8’e indirilmesi gerektiğini, ithalatının 3 katı kadar ihracat yapan bir sektörün bu indirimi hak ettiğini söyledi.
***
Bitki Islahçıları Alt Birliği (BİSAB) Yönetim Kurulu Başkanı ve TÜRKTOB Başkan Yardımcısı Selami Yazar ilk olarak BİSAB’ın amaçları ve üye yapısı ile ilgili açıklamalarda bulundu. Yazar, BİSAB’ın çalışmalarını ise söyle özetledi; ‘’ Bitki ıslahçılarını yetiştirmek amacıyla kurslar düzenliyoruz. Bu kurslardan sertifikalarını alan ıslahçılarımız özel sektörün gelişmesine ve ihracatımızın artmasına çok önemli katkılarda bulunuyor. Tarım ve Orman Bakanlığımızın himayelerinde Uluslararası Bitki Islahı Kongreleri organize ediyoruz. Sektörün bilimsel yayın açığını kapatmak için çok çeşitli alanlarda kitap ve basılı materyal hazırlıyoruz. İngilizce olarak hazırladığımız Ekin Journal dergimiz sektörümüzde büyük ilgi görüyor.’’
Millî çeşitlerin ön plana daha çok çıkması gerektiğini kaydeden BİSAB Başkanı Selami Yazar, ‘’ Özellikle mısır, ayçiçeği, şekerpancarı, pamuk ve patates ürünlerin millî çeşitlerinin geliştirilmesi için kamunun, özel sektörün ve üniversitelerin her türlü imkânı birleştirilmeli. Çeşit geliştirmek uzun bir süreçtir. Bakanlığımızdan desteklerini bu alana daha çok yönlendirmesini talep ediyoruz. Güdümlü ve sonuca odaklı projelere ihtiyacımız var. TÜBİTAK ile de sektörümüzün ihtiyaçları doğrultusunda daha etkin ve uzun vadeli projelerle çalışmak için TAGEM başta olmak üzere Bakanlığımızla ortak hareket etme kararlılığındayız.’’ dedi.
***
Tohum Dağıtıcıları Alt Birliği (TODAB) Yönetim Kurulu Başkanı ve TÜRKTOB Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Aykut Hacıoğlu, sayısı 8000 bine ulaşan TODAB üyesi bayiyi aynı zamanda sahadaki tarımsal yayımcı olarak değerlendirdiklerini kaydetti.
Yeni tarım tekniklerinin sahada uygulanması için eğiticilerin eğitiminin çok önemli olduğunu ve TODAB olarak bu kapsamda bayilerle çalışmalar yaptıklarını anlatan TODAB Başkanı Hacıoğlu, millî tohum çeşitlerinin üreticiler tarafından daha çok ilgi görmesi için yönlendirici olduklarını kaydetti.
Üreticiden çiftçiye kadar tüm aşamaları izleyen ve kayıt altına alan Tohum Takip Sistemi’nin oluşturulması gerektiğini söyleyen Hacıoğlu, bu konuda Tarım ve Orman Bakanlığından destek istedi.
Kayıt dışı tohumculukla mücadele için Tarım ve Orman Bakanlığının taşra teşkilatının daha etkin olması gerektiğinin altını çizen Hacıoğlu, TODAB’ın Tohum Nerede Platformu ve uygulamaları konusunda da bilgi verdi.
***
Fide Üreticileri Alt Birliği (FİDEBİRLİK) Yönetim Kurulu Başkanı ve TÜRKTOB Yönetim Kurulu Üyesi M. Kayhan Yıldırım, FİBEBİRLİK’i kısaca tanıttıktan sonra, sektörün ihtiyacı olan nitelikli personel yetiştirilmesi amacıyla planlama aşamasında olan FİDEBİRLİK Akademi Projesi’nden söz etti.
***
Tohum Yetiştiricileri Alt Birliği (TYAB) Yönetim Kurulu Başkanı ve TÜRKTOB Yönetim Kurulu Üyesi Hacı Ömer Güler ise Bakan Kirişci’ye 2022 yılı Aralık ayında düzenledikleri çalıştaya katılımları için teşekkür etti.
TYAB Başkanı Güler, tohumculuk sektörünün Tarım ve Orman Bakanlığının destekleriyle ulaştığı başarının devamı ile birlikte daha üst aşamaya geçilmesi gerektiğini söyledi.
Güler, ‘’ Dünya çapında rekabetçi bir Türk tarım sektörünün oluşması ve gıda güvenliğinin sağlanması için eş zamanlı olarak tohumculuk politikalarının uygulanması çok önemli. En stratejik alanlardan biri olan tohumculuk sektörünün altyapı sorunları kalmadı. Bundan sonraki hedef, dünya çapında daha da rekabetçi olabilmek ve ihracat olanaklarımızı artırmaktır.
Sözleşmeli Üretim Modeli’ni ve yasasını çok önemsiyoruz. Her iki tarafın haklarını güvence altına alacak bir yasal düzenlemeyi destekliyoruz. Böyle bir düzenleme ürün planlamasına ve arz- talep dengesinin sağlanmasına da büyük katkı verecektir.’’ dedi.
TYAB üyesi tohum yetiştiricilerinin ayrıca desteklenmesi gerektiğini bir kez daha vurgulayan Güler, 61 bin üyesi olan TYAB’ın eğitim çalışmalarına büyük önem verdiğini, Uygulamalı Çiftçi Eğitim Projesi’ne ocak ayı içinde yeniden başlayacaklarını söyledi.
Güler, Tarım ve Orman Bakanı Prof. Dr. Vahit Kirişci’den bu eğitimin ilk dersini vermesini rica etti.
Güler ayrıca millî çeşitlerin sahadan talep görmesini sağlayacak bütün çalışmalara TYAB olarak destek vereceklerini kaydetti.
***
Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt Birliği (TSÜAB) ve TÜRKTOB Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Ahmet Yılmaz da, TSÜAB’ın düzenlediği çalıştaya katıldığı için Bakan Kiriçci’ye teşekkür etti. TSÜAB olarak yaptıkları çalışmalar hakkında kısaca bilgi veren Yılmaz, tohumculuk sektörünün sorunları ve çözüm önerileri konusunda ilgili tüm genel müdürlüklerle sürekli iletişim halinde olduklarını, Tohumculuk Kanununun yenilenmesinin de bu konulardan biri olduğunu söyledi.
TÜRKTOB ve Alt Birlik seçimlerinin 2 yılda bir yapıldığını ve bu sürenin çok kısa olduğunu özellikle vurgulayan Yılmaz, gerekli yasal düzenlemeler için destek talep etti.
Yılmaz, tohumculuk firmalarının mevcut ekonomik koşullarda hem ticaretlerini sürdürmeleri hem de bitki ıslahına yatırım yapmalarının çok zor olduğunu kaydederek, kamu kurumları ve özel sektörün özellikle AR-GE çalışmaları konusunda birbirlerini rakip olarak görmemeleri gerektiğini, devletin AR-GE çalışmalarında daha çok destek vermesi gerektiğini kaydetti.
***
Tarım ve Orman Bakanı Prof. Dr. Vahit Kirişci ise özetle şöyle konuştu:
‘’Tohum millî güvenlik meselesidir. Tohumculuk alanında daha stratejik davranmalıyız. Sektörlerin önünü açacak yasal mevzuatın hazırlanması ve uygulanması her şeyden önemlidir. Biz bunu başardık. Tohumculuk mevzuatının da günün şartlarına ve ihtiyaçlarına göre güncellenmesi gerekiyorsa, güncellenir.
Tarımda teknoloji kullanımının yaygınlaşmasına ve Tarım Cebimde uygulamasına tüm sektörlerin sahip çıkması gerekiyor. Tohumda %100 izlenebilirlik için çalışmaları hızlandıracağız.
Millî tohum çeşitlerinin geliştirilmesi, tanıtılması ve pazarlanması için gerekli olan teşvik ve destek mekanizmalarını konuşalım. Çiftçimizi millî çeşitlere yönlendirelim.
Tohum çeşitlerinin de sanayi ürünleri gibi patent alındığında vergi teşviklerinden ve muafiyetlerinden yararlanılmasını sağlayacak düzenlemeler üzerinde çalışalım. Bu konuların hepsi için hep birlikte hızlı aksiyon alalım.’’
4 Ocak 2023 / Ankara