Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Yönetim Kurulu Başkanı Savaş Akcan, Tarım Türk Dergisi tarafından ‘’Patateste dünya trendleri ve patatesin geleceği’’ ana temasıyla bu yıl 3. düzenlenen Patates Paneli 2022’ye katıldı.
Açılış töreninde ve AGRO TV’den naklen yayınlanan panelde konuşan TÜRKTOB Başkanı Savaş Akcan, özetle şu mesajları verdi:
‘’Öncelikle patates bir yıl üreticisi için diğer yıl tüketicisi için fiyatları açısından sorun olan bir ürün. Artık bu sorun çözülmeli ve üretim planlaması yapılmalıdır. Üretim planlaması her ürün için ilk şarttır. Bu planlamayı devletimiz yapmalıdır. Müdahale alımlarıyla kısa süreliğine sonuç alabiliriz. Kalıcı çözüm için ürün ve girdi planlamasının hem üreticiyi hem de tüketiciyi koruyacak şekilde yapılması şarttır.
Dış ticaret pozisyonumuz ise dövizin değerine göre değişebiliyor. Gümrük vergileri ve diğer araçlarla bir denge sağlanmaya çalışıyor ancak dünyanın içinde bulunduğu şartların oluşturduğu yeni ticaret ve kısıtlama politikaları, ithalat ve ihracatta alıştığımız öngörülerimizi bozdu. Burada da istikrar yine ürün planlamasından geçiyor.
İçerde ise destekler ve alım yapılan ürünlerde taban fiyatlar tohum daha toprağa değmeden açıklanmalı, bu enflasyonist ortamda üretici önünü görebilmelidir.
***
Biz Türkiye Tohumcular Birliği olarak millî bir tohumculuk sektörü için gayret gösteriyoruz. Tarımsal ürünlerin bir silah olarak kullanıldığı günümüzde millî tohumculuk her şeyden çok daha önemlidir. Millî çeşitlerimizin pazarda daha çok pay sahibi olmasını sağlamak zorundayız ve bunun için yoğun gayret gösteriyoruz.
Tohumun maliyeti, ürünün maliyetinden %30-40 daha fazladır. Tohumcumuz maliyet artışlarını ve ek maliyetlerini en az oranda satış fiyatlarına yansıtmaya çalışıyor. Buna karşılık hem üretimini sürdürmek hem de AR-GE’ye yatırım yapmak zorunda. Biz millî çeşitlerimizi yaygınlaştırmak istiyorsak, AR-GE’ya daha çok destek vermeliyiz.
Bunun yanında üreticinin mahsulünü tohum olarak kullanmaması ve sertifikalı tohum kullanımının yaygınlaşması için devletimizin ürün ile tohumluk fiyatı arasındaki farkı üreticinin sırtından alması gerekir.
****
Dünya patates üretiminde %1’lik bir paya sahibiz. Üretimimiz 5 milyon ton düzeyinde ve kendimize yeterliyiz. Dünya verim ortalaması dekara 2,1 ton iken ülkemizde 3,5 ton seviyesinde.
2010 yılında 70 bin ton olan sertifikalı patates tohumluğu üretimimiz 6 kattan fazla artarak 2021 yılında 450 bin tona ulaşmıştır. 2022 yılı itibarıyla Milli Çeşit Listesinde yer alan tescilli 204 patates çeşidinin186 tanesi özel sektör tohum firmalarına aittir.
Ülkemizde tohumluk patates üretim ve pazarlaması tamamen özel sektör tarafından yürütülmektedir. TSÜAB’ın patates tohumu üreticisi 190 üyesi bulunmaktadır.
Bu veriler Türk çiftçisinin ve tohumculuk sektörünün başarısıdır.
Ancak birde madalyonun öbür yüzü var. Patates tohumluğunda yeterliliğimiz %30’lar düzeyine ulaşmıştır ama bu oran AB ülkeleri ile kıyaslandığında yine de oldukça düşüktür.
Tohumluk patates üretimi halen büyük ölçüde yurt dışına endekslidir. Temel-1 veya Temel-2 kademede ithal edilen tohumluklar ülke içerisinde çoğaltılarak Sertifikalı-1 veya Sertifikalı-2 kademelerinde pazarlanıyor.
Ülkemizde tohumluk patates üretiminde ithalata bağımlılığın azaltılması, sertifikalı tohumluk üretim ve kullanım oranlarının artırılabilmesi sağlıklı işleyen bir kontrol ve sertifikasyon sisteminin uygulanmasıyla mümkündür.
Son yıllarda memnun edici gelişmeler olmuş ve bazı firmalarımız tarafından üst kademe (Süper Elit ) tohumluk üretimine yönelik yatırımlar yapılmaya başlanmıştır.
Ayrıca araştırma enstitülerimizin geliştirdiği milli çeşitlerin üretimi artmaya başlamıştır.
Bu ve benzeri organizasyonlarda yer alan tohumluk ve sanayilik patates üreticilerimiz, bitki koruma, bitki besleme, depolama, lojistik ve makine sektörlerimiz hem son gelişmeleri paylaşma fırsatı buluyor, hem de az önce tohumculuk alanında özetlemeye çalıştığım gibi diğer tüm alanlarda yaşanan sorunları dile getiriyor ve çözüm önerileri arıyor.
Başta Sayın Valim ve TMO Genel Müdürüm olmak üzere yöneticilerimize ve siz değerli sektör temsilcilerine şükranlarımı sunuyorum.
Ve son olarak tohumculuk sektörü olarak her zaman çiftçimizin yanında olduğumuzu vurgulamak istiyorum."
***
Etkinliklere Nevşehir Valisi İnci Sezer Becel, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Ahmet Güldal, Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt Birliği (TSÜAB) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ökkeş Yıldırım, Nevşehir Tarım ve Orman İl Müdürü Özgür Memiş, Patates Üreticileri Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (PÜSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Birol Güney de katıldı.
Akcan, panelin ardından stantları ziyaret ederek, özel sektör temsilcileriyle görüş alış verişinde bulundu.
26.08.2022