8. ULUSLARARASI TOHUMCULUK KONGRESİ ANTALYA'DA DÜZENLENDİ

8. ULUSLARARASI TOHUMCULUK KONGRESİ

Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) ile Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi iş birliğinde Tarım ve Orman Bakanlığının destekleriyle düzenlenen 8. Uluslararası Tohumculuk Kongresi Antalya’da yapıldı.

Kongre, 20’den fazla ülkeden davetli konuşmacı, 100’e yakın sözlü sunum, 30 poster çalışması ve yaklaşık 1700 sektör temsilcisinin katılımıyla 3 farklı salonda gerçekleşti.

Kongrenin açılış konuşmasını Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Ömer Güler yaptı.

TÜRKTOB Başkanı Hacı Ömer Güler, sektörün başarılarını ve hedeflerini değerlendirdi. Güler, kongrenin Türk tohumculuk sektörünü küresel arenada daha güçlü bir konuma taşıyacağına inandığını belirtti.

Güler, kongrenin yalnızca akademik bir buluşma değil, aynı zamanda sektörün geleceğini şekillendiren küresel bir platform olduğunu ifade etti.

Sertifikalı Tohum Üretiminde Büyük Başarı

Güler, son 10 yılda sertifikalı tohum üretiminin iki kat artarak 1 milyon 300 bin tona ulaştığını ve fide, fidan ile süs bitkileri üretiminin her yıl artış gösterdiğini belirtti. Türk tohumculuk sektörünün bugün 117 ülkeye tohum, fidan ve süs bitkileriyle birlikte 130 ülkeye ihracat yaptığını vurgulayan Güler, “327 milyon dolarlık tohum, 32 milyon dolarlık fidan ve 113 milyon dolarlık süs bitkisi ihraç ediyoruz. Yaklaşık 500 milyon dolarlık ihracat hacmiyle, bundan 20 yıl önce ihracatının üç katı ithalat yapan bir sektörden, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 147 olan bir sektöre ulaştık.” dedi.

Kamu ve Özel Sektörün Güçlü İş Birliği

Tohumculuk sektörünün gelişiminde kamu-özel sektör iş birliğinin önemine dikkat çeken Güler, Türkiye’de üretilen sertifikalı tohumun yüzde 40’ının Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) tarafından geliştirilip Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) tarafından çoğaltıldığını ifade etti. Güler, “TAGEM ve TİGEM gibi güzide kurumlarımızla sektörümüzü daha da güçlendiriyoruz.” dedi.

Türk Tohumculuk Sektörü Küresel Arenada Söz Sahibi

Türk tohumculuk sektörünün uluslararası başarısına da değinen Güler, 2025 yılında Dünya Tohumculuk Kongresi’nin İstanbul’da, 2026’da ise Asya Pasifik Tohumculuk Kongresi’nin Antalya’da düzenleneceğini açıkladı. Bu organizasyonların Türk tarımının ve tohumculuğunun küresel gücünü kanıtladığını söyledi.

Desteklerle Daha Güçlü Bir Sektör

Güler, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından sertifikalı tohum kullanım desteklerinin ortalama yüzde 87 oranında artırıldığını, yerli sertifikalı tohum üretimine ayrılan finansman miktarının ise yüzde 128 artışla 80 milyon liraya çıkarıldığını belirtti. Ayrıca, AR-GE kuruluşlarına %50 Hazine Faiz Desteği sağlandığını hatırlatarak, bu desteklerin sektörün geleceği için önemine dikkat çekti.

Teknik Sorunlar ve İhracatın Önemi

Türk tohumculuk sektörünün daha fazla ihracat yapabilmesi için teknik engellerin kaldırılması gerektiğini belirten Güler, özellikle İSTA sertifikalarının ihracat amaçlı ön izin başvurularında kabul edilmemesi gibi sorunların gündemden çıkarılması gerektiğini ifade etti. Güler, “Tohum yetiştiricilerine yönelik ek desteklerin sağlanması ve kayıt dışılığın azaltılması, sektörümüzün daha sağlıklı bir yapıya kavuşması için önemlidir.” dedi.

"Geleceği Besleyen Tohumlar Türkiye’den, Hedefimiz Dünyada İlk 5’’

Türk tohumculuğunun sürdürülebilirlik vizyonuyla çalıştığını ifade eden Güler, “Köklerimiz sağlam, hedefimiz dünyada ilk beş. Tohumculukta sürdürülebilirlik, tarımda liderlik demektir. Bu kongre, Türk tarımını daha güçlü bir geleceğe taşımak için büyük bir fırsattır” diyerek sözlerini tamamladı.

‘’Antalya, Tohumculuk Sektöründe de Türkiye’nin Amiral Gemisi Konumundadır’’

Konuşmasında Antalya’nın tarım ve tohumculuk alanındaki önemine vurgu yapan Antalya Valisi Hulusi Şahin, “Tarım ve turizm sektörlerinde Türkiye’nin amiral gemisi olan Antalya, tohumculuk sektöründe de Türkiye’nin amiral gemisi konumundadır. Tarım, tamamen teknoloji ve bilgiyle yapılması gereken, ciddi sermaye gerektiren ama getirisi de bir o kadar yüksek olan devasa bir sektördür. Ülke olarak iki trilyon dolar milli gelir ve bir trilyon dolar dış ticaret hedeflerimiz var. Bu hedeflere hızla ulaşacağımıza inanıyorum. Bunun için her sektörün üzerine düşen görevler var. Tarım sektörü de bu konuda üzerine düşen görevi yapmaya muktedirdir. Türk tarımı ve Türk tohumculuğu daha da ileri noktalara gelebilecek altyapı ve imkânlara sahiptir. Antalya da bu konuda önemli bir merkezdir.” dedi.

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı: Tohumculuk Sektörümüze Yönelik Politikaları Hep Ön Planda Tutuyoruz

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ise yaptığı konuşmada, tohumun öneminin artmaya devam ettiğini söyledi.

Tarım ve Orman Bakanlığı olarak tohum için önemli politikalar oluşturduklarına dikkati çeken Yumaklı, "Tarımsal üretimin geleceğini korumak adına tohumculuk sektörümüze yönelik politikaları hep ön planda tutuyoruz. Son 22 yılda gerekli mevzuat başta olmak üzere, sektörün ulusal ve uluslararası kulvarda rekabet gücünü arttırmak için önemli çalışmalar yürüttük. Sektöre, hibe desteklerinden kredi desteklerine, yatırım projelerine kadar birçok alanda destek sağlıyoruz. Yaptığımız çalışmalarla yurt içinde tohumun yetersiz olduğu türlerde, üretimi arttırdık. Verim ve kalite açısından da en gelişmiş standartları yakalamaya çalıştık." diye konuştu.

Bakan Yumaklı, iklim değişikliğine bağlı olarak yaşanan kuraklık, tuzluluk, düşük sıcaklık, aşırı yağışlar gibi koşullarda uygun ıslah programları gerçekleştirdiklerini, bu kapsamda şu ana kadar 79 çeşit tescil edildiğini ve üretimde yaklaşık yüzde 20 artış sağlandığını kaydetti.

Çalışmalar sonucunda ülkede kullanılan her 100 kilogramlık tohumun yüzde 97'sini yurt içinde üretir hale geldiklerini belirten Yumaklı, bu sayede son 22 yılda tohumluk üretimini, 145 bin tondan 1,3 milyon tona çıkardıklarını aktardı.

Yumaklı, "Ürettiğimiz tohumları sektörümüz 117 ülkeye ihraç edip, milli ekonomiye yaklaşık 500 milyon dolarlık katkı sağlamış oldu." bilgisini verdi.

TİGEM İle Özel Sektör, Tohumda "Ortak Üretim Modeli" Başlatacak

Bakan Yumaklı, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) ile özel sektör arasında tohumculuğu geliştirmek için model geliştirdiklerini anlatarak, "TİGEM ile özel sektör tohumcularımız arasında yerli ve milli tohumculuğu geliştirmek üzere ülkemizin ihtiyacı olan tohumluklarda ortak üretim modeli başlatacağız. Bu modelle, TİGEM'in geniş arazi gücü, makine ekipman parkı ve tecrübesini özel sektörün dinamizmiyle birleştirmek istiyoruz." ifadelerini kullandı.

TAGEM İle TÜRKTOB Arasında İş Birliği Protokolü

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) ile TÜRKTOB arasında da iş birliği protokolü imzalanacağını dile getiren Yumaklı, şöyle devam etti:

"Bu protokolle özellikle tohum teknolojilerinin ve AR-GE faaliyetlerinin daha da geliştirilmesini amaçlıyoruz. Sektörü teşvik etmek ve daha da ileriye gitmesini sağlamak adına neler yapılabileceği konusunda daha sıkı iş birliği hedefliyoruz. Yine ortak projeler geliştirerek özellikle sektörde yenilikçi ve sürdürülebilir çözümler üretmeyi hedefliyoruz. İnşallah bu protokole sektörün gelişmesine ve ivme kazanmasına önemli bir katkıda bulunacaktır."

Yumaklı, TÜKŞEKER tarafından geliştirilen yerli şeker pancarı tohumlarının tescillendiğine değinerek, gelecek üretimlerde üreticilerin hizmetine sunulacağını bildirdi.

"Türkiye Dünyada Tohumculuk Konusunda Artık Otorite Olarak Kabul Edilen Ülkedir"

Türkiye'nin tohumculukta İsrail'e bağımlı olduğu yönünde birtakım tezviratlar yapıldığını ifade eden Yumaklı, şu değerlendirmelerde bulundu:

"İsrail'den bir adet bile tohum almıyoruz. Şu anda bütün dünyada bağlantılarımız kopsa bile ülkemizin gıda arz güvenliğine etki edecek tohumculuk anlamında hiçbir sorunumuz yoktur, olmayacaktır. Türkiye tohum konusunda kendine yeten ve tohum ihraç eden bir ülkedir. Türkiye dünyada tohumculuk konusunda artık otorite olarak kabul edilen bir ülkedir. Bu ülkenin gençleri, mühendisleri, firmaları bu sektörü geliştirmek için gecesini gündüzüne katmaktadır. Bu babayiğitler olduğu sürece bizim İsrail'e de başka herhangi bir ülkeye de ihtiyacımız yoktur."

Bakan Yumaklı, şu ana kadar 37 ata tohumunun tescil edildiğini, 12 çeşidin daha tescil edileceğini sözlerine ekledi.

Konuşmaların ardından, TÜRKTOB Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Ömer Güler ile TAGEM Genel Müdürü Dr. Mustafa Altuğ Atalay, iki kurum arasında tarımsal AR-GE konusunda iş birliğinin geliştirilmesini kapsayan protokolü imzaladı.

Çalıştayın ilk gününde Kongre Başkanı Prof. Dr. Hayrettin Kendir, Bitkisel Üretim Genel Müdür Yardımcısı Cengiz Budan ve Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürü Dr. Mustafa Altuğ Atalay kongrenin ve tohumculuk sektörünün önemi, Tarım ve Orman Bakanlığının araştırma – geliştirme (AR-GE), üretim ve destekleme politikaları konusunda konuşma yaptılar.

Tarımın Geleceğini Şekillendirmek: Planlama, Destek ve İnovasyon Paneline; Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdür Yrd. İhsan Emiralioğlu, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdür Yrd. Dr. Şerafettin Çakal, Tarım Reformu Genel Müdür Yrd. Abdülkadir Karabulut ve Gıda ve Kontrol Genel Müdür Yrd. Doç.Dr. Yunus Bayram katıldı.

Üreticinin Yanında: Alım ve Fiyat Politikaları, Su, Girdi Stratejileri, Hibeler Panelinde ise; Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Ahmet Güldal, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü, Dr. Hasan Gezginç ve Devlet Su İşleri Genel Müdür Yrd. Mehmet Ekinci yer aldı.

Tarım Ekosisteminde Dönüşüm: Sürdürülebilir Finans, Tohum, Yapay Zekâ Paneli’nin konuşmacıları ise Ziraat Bankası Tarımsal Bankacılık Grup Başkanı Kemalettin Bayat, Progen Tohum Genel Müdürü Aykut Özbuğday, Alp Tarım Genel Müdürü Süleyman Yavuz İlgün ve Agroveh Pazarlama Direktörü Dr. Ömer Yazıcı oldu.